Podstawa opodatkowania VAT 2014 - część I

Powoli zbliżamy się do końca zmian VAT, ale jeszcze trochę zostało. Czytaliście jakie czekają was zmiany w obowiązku podatkowym VAT (kiedy rozliczać), kiedy trzeba wystawić fakturę, kiedy można będzie odliczać VAT naliczony oraz jakie zmiany w zwolnieniu do 150.000 zł obrotu. Dzisiaj zajmę się opowieścią o nowej podstawie opodatkowania VAT od 2014 r., czyli od jakiej kwoty naliczymy 23% VAT lub stawkę niższą. 

Temat ten jednak podzielimy, gdyż jest bardzo złożony. Po pierwsze trzeba omówić zmianę definicji i jej poszerzenie o koszty dodatkowe. I tym zajmę się w niniejszym poście. W kolejnym wpisie zajmę się szczególnymi uregulowaniami dotyczącymi możliwości obniżenia kwoty podlegającej opodatkowaniu VAT, czyli tej nieszczęsnej podstawy opodatkowania.

Zasady ogólne przy prostych transakcjach

Zacznijmy od początku. Obecnie kwota, od której naliczamy VAT to obrót rozumiany jako kwota netto (bez podatku VAT) należna z tytułu sprzedaży. Do tej kwoty doliczamy otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zmiany VAT wchodzące od 1 stycznia 2014 r. wykreślają słowo "obrót" z podstawy opodatkowania. Od stycznia to od czego będziemy naliczać VAT, to wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. 

Co to oznacza w praktyce? Czy mamy się z czego cieszyć?

 

Niekoniecznie. W praktyce nic się nie zmienia. Dalej kwota netto sprzedaży stanowi dla podatnika podstawę opodatkowania. 

Dotacje, subwencje i inne pieniądze zwiększające podstawę opodatkowania w VAT

Już prawie 10 lat minęło jak jesteśmy w Unii Europejskiej i wielu nauczyło się, że dotacje i subwencje wpływające na cenę, podwyższają podstawę opodatkowania oraz de facto (ostatecznie) podatek jaki należy odprowadzić do urzędu skarbowego. Jeszcze raz chcę podkreślić, że jeśli dostajemy dotację, subwencję lub inne pieniądze (od kogokolwiek - z UE, od miasta, państwa polskiego, organizacji charytatywnej itd.), dzięki którym inne podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne, stowarzyszenia, fundacje, itd.) mogą kupić usługę lub towar taniej, w tym za darmo, to te dodatkowe środki stanowią dla sprzedawcy część podstawy opodatkowania.

Przykład:

Wozimy dzieci autobusem szkolnym. Normalnie powinny zapłacić 5 zł netto, ale urząd miasta dopłaca do każdego biletu 2 zł netto. VAT odprowadzamy nie od 3 zł netto jakie dzieci muszą zapłacić tylko od 5 zł.

Inaczej. Kapitał Ludzki - dofinansowanie z UE na ciekawy projekt mający pomóc bezrobotnym znaleźć pracę. My jako firma zajmująca się, powiedzmy szkoleniami, organizujemy cały projekt i uczymy osoby fizyczne po 50 roku życia języka angielskiego. Dzięki dotacjom unijnym osoby te nie płacą nic za kurs lub płacą niewielka kwotę, np. 50 zł za rok nauki. Bez względu na to czy my jako podmiot świadczymy na co dzień takie usługi czy nie dotacja wpłynęła na koszt (cenę) kursu dla ostatecznego nabywcy, zatem obniżyła nam podstawę opodatkowania VAT. O tę dotację naliczając VAT musimy podwyższyć "zapłatę". Roczny kurs języka normalnie kosztuje 1100 zł netto, my dzięki dotacji możemy świadczyć go za darmo lub za 50 zł. VAT jednak obliczymy od kwoty 1100 zł  lub 1050 zł. Bardzo ważnym jest zatem wzięcie pod uwagę także kosztów VAT przy występowaniu o dotacje unijne lub inne niezwrotne środki.

Świadczenia złożone a wartość podstawy opodatkowania

Tyle o zwykłej podstawie, wystarczająca przy świadczeniach prostych. W środowisku występują tak zwane świadczenia złożone, czyli takie, gdzie mamy jedną sprzedaż ważniejszą od pozostałych, które występują w ramach jednej transakcji. Natomiast sztuczne ich rozdzielenie powoduje utratę celowości tych ubocznych świadczeń.

Świadczeniem główny może być i sprzedaż towaru i sprzedaż usługi. Występujące obok tego głównego zamówienia czynności takie jak np. transport, cięcie, wysyłka pocztą, okna, części samochodowe, są na tyle mało dominujące, że bez nich świadczenie główne mogłoby być wykonane lecz wykonanie ich bez głównego zamówienia utraciłoby sens.

Przykłady:

Naprawa samochodu. Warsztat samochodowy ma sprawić, żeby auto znów jeździło. Tego chce klient (ostateczny nabywca). Do tego potrzebuje części, czyli dostawy towarów. Sama sprzedaż części do samochodu klienta nie urządza, ponieważ sam sobie tych części nie wymieni. Świadczeniem głównym jest w tym przypadku usługa naprawy pojazdu. Zatem do podstawy opodatkowania VAT usługi naprawy wliczymy także kwotę (cenę, wartość) wykorzystanych części.

Tak samo będzie, jeśli to dostawa towaru jest tym świadczeniem głównym, a inne usługi, czy nawet inne towary są tzw. kosztem ubocznym. Przykładowo koszt opakowania, transportu, niewielkiej przeróbki towaru, itp.

Od stycznia 2014 r. przepisy wprost będą mówiły o tym, że podstawa opodatkowania przy świadczeniach złożonych obejmuje także jego koszty uboczne. Mówi o tym nowy art. 29a ust. 6 ustawy o VAT. Do podstawy opodatkowania w VAT wlicza się także:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Obecne przepisy nie zawierają podobnego przepisu, ale nie oznacza to, że wyżej opisana zasada nie obowiązuje. Wręcz przeciwnie. Nowe przepisy tylko precyzują panującą zasadę wynikająca z przepisów unijnych (tzw. jednolita podstawa opodatkowania). Na świadczeniach złożonych można czasem skorzystać a czasem stracić. W zależności czy koszt uboczny jako świadczenie odrębne byłby opodatkowany niższą lub wyższą stawką VAT. Np uboczny koszt ubezpieczenia, które normalnie byłoby zwolnione z VAT. A tak jest opodatkowane. Jeśli jednak sprzedajemy towar opodatkowany stawką 8% i doliczymy transport (zwykle opodatkowany 23%) to zyskamy na niższym VAT od świadczenia ubocznego.

Czego nie wliczymy do sprzedaży opodatkowanej VAT?

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Nowe terminy wystawiania faktur 2014

Dzisiaj temat fakturowy. Jak już wiemy z posta "Zmiany w VAT. Nowy obowiązek podatkowy" wystawienie faktury od 2014 r. nie będzie już powodowało powstania obowiązku podatkowego. Dalej jednak utrzymano przepis stanowiący, że VAT naliczony od zakupów można odliczyć tylko jeśli mamy u siebie fakturę (Kiedy odliczyć VAT naliczony w 2014 r.).

Kiedy zatem sprzedawca musi wystawić fakturę? Będą nowe terminy.

Nowa zasada ogólna stanowi, że fakturę trzeba wystawić najpóźniej 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Będziemy mieli nie 7 dni lecz co najmniej 15 na wystawienie faktury. Czy jednak sprzedawcy będą nagminnie wydłużać czas do wystawienia faktury? Raczej nie. Z mojego doświadczenia wynika, że nabywcy płacą dopiero, gdy otrzymają fakturę. Zatem sprzedawcy raczej nie będą się mocno ociągać.

Przy otrzymaniu części lub całości zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi fakturę również wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy. 

Tyle zasada ogólna. Jest jak zwykle dużo przepisów szczególnych.

Od 2014 r. fakturę wystawia się nie później niż:

1) 30. dnia od dnia wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych;

2) 60. dnia od dnia wydania towarów - w przypadku dostawy książek drukowanych (gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, fakturę wystawia się nie później niż 120. dnia od pierwszego dnia wydania towarów);

3) 90. dnia od dnia wykonania czynności polegających na drukowaniu książek ;

  

Od 2014 r. fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności przy usługach:

- telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,

- wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,

- najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,

- ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,

- stałej obsługi prawnej i biurowej,

- dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego

- z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b , stanowiących import usług.

 

W przypadku sprzedaży towarów w opakowaniach zwrotnych fakturę trzeba wystawić nie później niż:

1) 7. dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania;

2) 60. dnia od dnia wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania.

 

Podatnicy VAT zwolnieni na żądanie nabywcy muszą wystawić fakturę

1) zgodnie z zasadą ogólną - jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty;

2) nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania - jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, o którym mowa w pkt 1. 

 

Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

1) dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;

2) otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Bezpłatne szkolenie VAT 2013/2014 - obowiązki i zwolnienia

Zwrot VAT za materiały budowlane od 2014 r.

Ostatnie dwa miesiące na zakupy budowlano - remontowe, jeżeli chcemy liczyć na zwrot 15% VAT. Ulga ta jednak nie zniknie od 1 stycznia 2014 r., ale zostanie znacznie ograniczona.

Co jeszcze możemy kupić?

Obwieszczenie Ministra Infrastruktury wskazuje aż 87 pozycji, z czego prawie każda wymienia po kilka produktów. Do najpopularniejszych należy zaliczyć: piaski naturalne, klepki, listwy i fryzy na parkiet, gotowe płyty podłogowe, płytki ceramiczne i płyty chodnikowe, wyroby sanitarne ceramiczne, cement, wapno i gips, okna, drzwi, płyty podłogowe, panele, tapety ścienne, rury, przewody rurowe, łączniki rur lub przewodów rurowych, przewody, węże, cegły, dachówki, drut kolczastyglazura, terakota, bramy, żaluzje, grzejniki, zlewy, umywalki, wanny i pozostałe elementy wyposażenia sanitarnego, żyrandole, kinkiety, kuchenki elektryczne, płyty gazowe i wiele innych.

Kto może kupić?

Każda osoba fizyczna, która:

-        remontowała dom lub mieszkanie;

-        jest właścicielem remontowanej nieruchomości, albo posiada pozwolenie na budowę;

-        wszystkie faktury są wystawione na nią lub na współmałżonka;

-        złoży do urzędu wniosek VAT-VZM wraz z kopiami faktur i kopią aktu notarialnego nabycia nieruchomości;

Limity? 

Niestety nie przysługuje kwota bez ograniczenia. Ustawa ustaliła limity w zalezności od tego w jakim okresie występujemy z wnioskiem VAT-VZM. Obecnie jest to 33.113,08 zł. Jest to limit maksymalny. Do niektórych osób zastosowanie ma niższy limit. Zależy to od rodzaju inwestycji (remont, budowa, nadbudowa, rozbudowa, itd.)  oraz od tego czy korzystali wcześniej z ulg mieszkaniowych.

Samo złożenie wniosku nie powoduje automatycznego zwrotu.

Urząd skarbowy na zwrot VAT ma cztery miesiące, licząc od dnia złożenia wniosku. Jeżeli wszystkie faktury nie będą budziły wątpliwości organu podatkowego zwrot zostanie dokonany bez wydawania decyzji. W przypadku natomiast, gdy urząd będzie chciał pominąć niektóre faktury będzie musiał wydać decyzję, w której uzasadni dlaczego nie uznał kilku lub wszystkich faktur za uprawniające do zwrotu części VAT.

W praktyce w ramach czynności sprawdzających urząd wzywa wnioskodawcę i tłumaczy dlaczego dana faktura nie powinna się znaleźć we wniosku. W takim przypadku wnioskodawca, albo składa korektę wniosku i otrzymuje zwrot w ww. terminie, albo obstaje przy swoim i czeka na decyzję urzędu skarbowego. 

To jednak wydłuży czas zwrotu. Gdy urząd wydaje decyzję ma jeszcze dodatkowe 25 dni na zwrot pieniędzy na konto wnioskodawcy. A i tak nie uwzględni zakwestionowanych faktur. Jedynym sposobem na odzyskanie części VAT za te faktury będzie złożenie odwołania od decyzji do izby skarbowej.

 W 2014 r. będą zmiany głównie w zakresie osób uprawnionych do zwrotu VAT za materiały budowlane.

Obecnie wystarczy mieć tytuł prawny do nieruchomości by ubiegać się o zwrot części VAT bez względu na wiek i status majątkowy (liczbę mieszkań lub domów).

 Od stycznia 2014 r. będą mogły to uczynić tylko osoby, które:

-        do końca roku kalendarzowego, w którym wydano pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, nie ukończyły 36 lat;

-        do dnia złożenia wniosku o zwrot wydatków nie były:

a)      właścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego,

b)      osobami, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,

c)      właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny

– z wyłączeniem domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego po raz pierwszy nabywanego.

Zwrot VAT będzie przysługiwał na zakupy dokonane do dnia 31 grudnia roku podatkowego, w którym zgodnie z prawem miało miejsce przystąpienie do użytkowania wybudowanego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Oznacza to, że opłaca się kupować nieruchomości, które zostały oddane do użytkowania na początku roku, gdyż wtedy możemy jeszcze zrobić zakupy i odzyskać część VAT. Przepis ten moim zdaniem powinien zostać zmieniony, gdyż dyskryminuje osoby, które kupują mieszkania w drugiej połowie roku kalendarzowego.

Czy trzeba składać VAT-VZM do końca 2013 r?

Nowa ustawa pomimo uchylenia tej obecnej zachowuje prawo do zwrotu VAT naliczonego od zakupów zrobionych w latach 2004 – 2013. Jednakże ustawodawca wprowadził okres przedawnienia prawa do zwrotu części VAT na materiały budowlane.

Wniosek o zwrot części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych i udokumentowanych fakturą wystawioną dla osoby fizycznej w okresie:

1) od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. – składa się nie później niż do dnia 31 grudnia 2014 r.;

2) od dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. – składa się nie później niż do dnia 31 grudnia 2015 r.;

3) od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. – składa się nie później niż do dnia 31 grudnia 2016 r.;

4) od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. – składa się nie później niż do dnia 31 grudnia 2017 r.;

5) od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. – składa się nie później niż do dnia 31 grudnia 2018 r.

Przekroczenie tych terminów równa się z niemożliwością odzyskania 15% VAT.