Leasing
operacyjny jest jednym z najczęściej wybieranych form finansowania zakupu
samochodów, maszyn czy nieruchomości w przedsiębiorstwach. Ta forma jest
wybierana ze względu na następujące korzyści:
- możliwość wliczenia w koszty uzyskania przychodu
(KUP) całej opłaty wstępnej,
- możliwość zaliczenia do KUP wszystkich rat
leasingowych (w części kapitałowej i odsetkowej),
- możliwość zaliczenia opłat związanych z bieżącą
eksploatacją przedmiotu leasingu.
Problem
podatkowy jaki się pojawił to możliwość zaliczenia do KUP opłaty wstępnej od
razu, tj. w miesiącu podpisania umowy z leasingodawcą i jej zapłaty. Minister
Finansów twierdził, że opłata wstępna powinna być zaliczana do KUP proporcjonalnie
przez cały okres trwania umowy. Sądy administracyjne nie zgodziły się jednak z
taką interpretacją przepisów podatkowych. W konsekwencji także Ministerstwo
Finansów zmieniło swoje stanowisko.
Pierwsze stanowisko Ministra Finansów
W
ocenie organu, moment zaliczenia opłaty wstępnej do kosztów uzyskania
przychodów nie jest sprecyzowany w art. 23b ust. 1 ustawy, w związku z czym,
rozstrzygając tę kwestię należy brać pod uwagę ogólne zasady potrącania kosztów
uregulowane w art. 22 ust. 4-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W
ocenie organów podatkowych uiszczenie opłaty wstępnej warunkuje skuteczność i
rozpoczęcie realizacji umowy leasingu. Organy uznawały, że skoro opłata wstępna
jest warunkiem realizacji umowy leasingu, to wydatek ten dotyczy ściśle
określonego czasu trwania umowy leasingu przekraczającego rok podatkowy. Przedsiębiorca
zaliczając opłatę wstępną z tytułu umowy leasingu operacyjnego do kosztów
uzyskania przychodów, powinien zatem podzielić ten wydatek proporcjonalnie do
długości okresu, którego on dotyczy (proporcjonalnie do okresu trwania umowy).
Orzeczenia sądów administracyjnych
Naczelny
Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. II FSK 1646/09,
stwierdził, że zasadą jest potrącenie kosztów pośrednich w dacie ich
poniesienia, chyba że spełnione zostaną łącznie dwie następujące przesłanki:
a) występuje wydatek przekraczający rok podatkowy,
b) brak możliwości określenia jaka część wydatku
dotyczy danego roku podatkowego.
W
takiej sytuacji ustawodawca nakazuje rozliczyć dany koszt proporcjonalnie do
długości okresu, którego dotyczy (art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych). Żeby takie rozliczenie (proporcjonalne) nastąpiło, koszt
pośredni musi dotyczyć okresu przekraczającego rok podatkowy i nie może być
możliwe określenie, jaka część dotyczy danego roku podatkowego.
Ustawodawca
nie sprecyzował, o jaki związek kosztu z okresem czasu chodzi w analizowanej
regulacji, co oznacza, że może to być zarówno związek bezpośredni, jak i
pośredni. Jednakże nie budzi wątpliwości, że wyjątek określony w zdaniu drugim
art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania,
jeżeli koszt może być przypisany do konkretnego okresu, krótszego niż rok
podatkowy.
W sytuacji, gdy opłata wstępna ma charakter
samoistny, nie przypisany do poszczególnych rat leasingowych, zaś jej
poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu i następuje
przed jego faktycznym zrealizowaniem, opłata wstępna może być jednorazowo
zaliczona do KUP. Opłata ta nie może być uwzględniana w pozostałych ratach
leasingowych.
UWAGA!
Jeżeli
w uiszczenie opłaty wstępnej w określonej wysokości miało zasadniczo na celu
wywarcie wpływu na wysokość i czas uiszczania rat leasingowych, a więc nie
tylko warunkowało zawarcie umowy ale i sposób oraz warunki jej wykonania,
podatnik nie będzie mógł zaliczyć jednorazowo opłaty wstępnej do KUP.
Zmiana stanowiska organów podatkowych
Na
skutek orzecznictwa, tym razem organy podatkowe zmieniły treść swoich
interpretacji. Pojawiają się już nowe interpretacje indywidualne uwzględniające
stanowisko jednolitej linii orzeczniczej. Przykładowo wskazać można
interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 kwietnia
2014 r., sygn. IPTPB1/415-45/14-2/AP.
.jpg) |
| bankier.pl |
Organ
stwierdził, że wstępnych opłat leasingowych nie można bezpośrednio powiązać z
konkretnymi przychodami osiąganymi przez podatnika, gdyż są one uiszczane
jednorazowo przed lub przy podpisywaniu umowy leasingowej, ale przed wydaniem
przedmiotu leasingu, a ich zapłata jest warunkiem koniecznym do zawarcia lub
rozpoczęcia realizacji umowy leasingu. Wstępna opłata leasingowa ma charakter
opłaty samoistnej, bezzwrotnej, nieprzypisanej do poszczególnych rat
leasingowych, natomiast jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji
umowy leasingu. Opłatę taką wnosi leasingobiorca zanim leasing zostanie
uruchomiony. I to właśnie od wniesienia tej opłaty zależy, czy do leasingu w
ogóle dojdzie. W przypadku, gdy w umowie
leasingu nie znajduje się zapis, zgodnie z którym opłata inicjalna jest opłatą
na poczet usługi wykonywanej przez okres jej trwania, to należy ją uznać za
koszt jednorazowy, w momencie poniesienia.
