Rozliczanie leasingu operacyjnego - opłata wstępna bezpośrednio w kosztach.

Leasing operacyjny jest jednym z najczęściej wybieranych form finansowania zakupu samochodów, maszyn czy nieruchomości w przedsiębiorstwach. Ta forma jest wybierana ze względu na następujące korzyści:

-  możliwość wliczenia w koszty uzyskania przychodu (KUP) całej opłaty wstępnej,

-  możliwość zaliczenia do KUP wszystkich rat leasingowych (w części kapitałowej i odsetkowej),

- możliwość zaliczenia opłat związanych z bieżącą eksploatacją przedmiotu leasingu.

Problem podatkowy jaki się pojawił to możliwość zaliczenia do KUP opłaty wstępnej od razu, tj. w miesiącu podpisania umowy z leasingodawcą i jej zapłaty. Minister Finansów twierdził, że opłata wstępna powinna być zaliczana do KUP proporcjonalnie przez cały okres trwania umowy. Sądy administracyjne nie zgodziły się jednak z taką interpretacją przepisów podatkowych. W konsekwencji także Ministerstwo Finansów zmieniło swoje stanowisko.

Pierwsze stanowisko Ministra Finansów

W ocenie organu, moment zaliczenia opłaty wstępnej do kosztów uzyskania przychodów nie jest sprecyzowany w art. 23b ust. 1 ustawy, w związku z czym, rozstrzygając tę kwestię należy brać pod uwagę ogólne zasady potrącania kosztów uregulowane w art. 22 ust. 4-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie organów podatkowych uiszczenie opłaty wstępnej warunkuje skuteczność i rozpoczęcie realizacji umowy leasingu. Organy uznawały, że skoro opłata wstępna jest warunkiem realizacji umowy leasingu, to wydatek ten dotyczy ściśle określonego czasu trwania umowy leasingu przekraczającego rok podatkowy. Przedsiębiorca zaliczając opłatę wstępną z tytułu umowy leasingu operacyjnego do kosztów uzyskania przychodów, powinien zatem podzielić ten wydatek proporcjonalnie do długości okresu, którego on dotyczy (proporcjonalnie do okresu trwania umowy).

Orzeczenia sądów administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. II FSK 1646/09, stwierdził, że zasadą jest potrącenie kosztów pośrednich w dacie ich poniesienia, chyba że spełnione zostaną łącznie dwie następujące przesłanki:

a)  występuje wydatek przekraczający rok podatkowy,

b)  brak możliwości określenia jaka część wydatku dotyczy danego roku podatkowego.

W takiej sytuacji ustawodawca nakazuje rozliczyć dany koszt proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy (art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Żeby takie rozliczenie (proporcjonalne) nastąpiło, koszt pośredni musi dotyczyć okresu przekraczającego rok podatkowy i nie może być możliwe określenie, jaka część dotyczy danego roku podatkowego.

Ustawodawca nie sprecyzował, o jaki związek kosztu z okresem czasu chodzi w analizowanej regulacji, co oznacza, że może to być zarówno związek bezpośredni, jak i pośredni. Jednakże nie budzi wątpliwości, że wyjątek określony w zdaniu drugim art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania, jeżeli koszt może być przypisany do konkretnego okresu, krótszego niż rok podatkowy.

W sytuacji, gdy opłata wstępna ma charakter samoistny, nie przypisany do poszczególnych rat leasingowych, zaś jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu i następuje przed jego faktycznym zrealizowaniem, opłata wstępna może być jednorazowo zaliczona do KUP. Opłata ta nie może być uwzględniana w pozostałych ratach leasingowych.

UWAGA!

Jeżeli w uiszczenie opłaty wstępnej w określonej wysokości miało zasadniczo na celu wywarcie wpływu na wysokość i czas uiszczania rat leasingowych, a więc nie tylko warunkowało zawarcie umowy ale i sposób oraz warunki jej wykonania, podatnik nie będzie mógł zaliczyć jednorazowo opłaty wstępnej do KUP.

Zmiana stanowiska organów podatkowych

Na skutek orzecznictwa, tym razem organy podatkowe zmieniły treść swoich interpretacji. Pojawiają się już nowe interpretacje indywidualne uwzględniające stanowisko jednolitej linii orzeczniczej. Przykładowo wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 kwietnia 2014 r., sygn. IPTPB1/415-45/14-2/AP.

bankier.pl

Organ stwierdził, że wstępnych opłat leasingowych nie można bezpośrednio powiązać z konkretnymi przychodami osiąganymi przez podatnika, gdyż są one uiszczane jednorazowo przed lub przy podpisywaniu umowy leasingowej, ale przed wydaniem przedmiotu leasingu, a ich zapłata jest warunkiem koniecznym do zawarcia lub rozpoczęcia realizacji umowy leasingu. Wstępna opłata leasingowa ma charakter opłaty samoistnej, bezzwrotnej, nieprzypisanej do poszczególnych rat leasingowych, natomiast jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu. Opłatę taką wnosi leasingobiorca zanim leasing zostanie uruchomiony. I to właśnie od wniesienia tej opłaty zależy, czy do leasingu w ogóle dojdzie. W przypadku, gdy w umowie leasingu nie znajduje się zapis, zgodnie z którym opłata inicjalna jest opłatą na poczet usługi wykonywanej przez okres jej trwania, to należy ją uznać za koszt jednorazowy, w momencie poniesienia.