Kiedy w końcu optymalizacja międzynarodowa stała się także dostępna dla średnich firm ze względu na większą liczbę kancelarii i biur świadczących takie usługi Ministerstwo Finansów chce zarobić na tym 100 mln zł w skali jednego roku.
W jaki sposób? Rząd planuje wprowadzić do przepisów
Ordynacji podatkowej tzw. klauzulę obejścia prawa podatkowego. Urząd skarbowy
ma otrzymać uprawnienia do określania czy przyjęta przez podatnika konstrukcja
prawno-gospodarcza jest sztuczna czy prawdziwa. Jeśli organ udowodni „sztuczność transakcji”
będzie mógł stosować klauzulę obejścia prawa podatkowego.
Jak tłumaczy Ministerstwo „zastosowanie klauzuli będzie
uprawniać organ podatkowy do dokonania wymiaru podatku, bazując na zdarzeniu
gospodarczym i adekwatnych do jego osiągnięcia typowych konstrukcjach prawnych,
a także do pominięcia tych konstrukcji prawnych, które są sztuczne,
nieadekwatne lub zbędne do realizacji zdarzenia i uzyskania zamierzonego efektu
gospodarczego (reklasyfikacja)”.
Może wytłumaczę na przykładzie. Spółka polska sprzedaje
spółce cypryjskiej prawo do własnej nazwy. Następnie spółka cypryjska
rejestruje znak towarowy (nazwę) w urzędzie patentowym i udziela spółce
polskiej licencji na używanie tej nazwy. Polska spółka ma koszt podatkowy, w
związku z tym zapłaci niższy podatek. Rzeczywiście trudno jest tutaj znaleźć
inny cel gospodarczy niż obniżenie podatku w Polsce. Ale jeżeli spółka polska
chce mieć nowe logo lub odświeżyć dotychczasowe, nazwę firmy lub inny znak
graficzny i zamawia jego wykonanie u spółki cypryjskiej, a ta nie sprzedaje
swoich praw tylko udziela licencji przez długie lata, bo taki ma model
biznesowy, fiskus już nie zarzuci braku celu gospodarczego. Oczywiście może
próbować, ale w takim przypadku musiałby udowodnić, że wybór kontrahenta miał
na celu obejście prawa podatkowego, co już samo w sobie pachnie cenzurą.
Pomysł dobry i chwalebny, bo agresywne planowanie podatkowe
to strata dla państwa. Tyle, że nieostre kryteria oceny i swoboda urzędów
skarbowych w doborze środków może prowadzić do niepewności co do obowiązków
podatkowych. Co z kolei jest niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 217 Konstytucji obowiązki podatkowe mogą być nakładane wyłącznie
ustawą. Podatnik na podstawie przepisów ustawy musi wyczytać jakie ma obowiązki
podatkowe. Tymczasem nieostrość klauzuli obejścia prawa prowadzi do wniosku, że
to organy podatkowe mogą stanowić o tym jakie obowiązki podatkowe ma podatnik.
Zapis o klauzuli obejścia prawa
podatkowego uprawniałby organy administracji podatkowej do kwestionowania
czynności prawnych (np. zawieranych transakcji) podejmowanych przez podatników,
jeśli fiskus stwierdziłby, że dane działania zostały zrealizowane w sposób
sztuczny, a ich jedynym lub najważniejszym celem jest uzyskanie korzyści
podatkowej (korzyść już od 50.000 zł).
Zgodnie z projektem konstrukcja
prawna może być uznana za sztuczną, jeżeli:
1. Jest
nadmiernie zawiła, co przejawia się w szczególności:
a)
Dzieleniu jednego zdarzenia lub łączeniu różnych
zdarzeń, lub
b)
Realizowaniu konstrukcji przez podmioty
pośredniczące, lub
c)
Występowaniu w konstrukcji elementów
prowadzących do uzyskania stanu identycznego lub zbliżonego do stanu
istniejącego przed zastosowaniem konstrukcji prawnej, lub
d)
Występowaniu w konstrukcji elementów wzajemnie
się znoszących lub kompensujących, oraz
2. Nie
ma treści ekonomicznej:
a)
Ukrywając prawdziwy cel i znaczenie zdarzenia
gospodarczego, lub
b)
Nie prowadząc do realizacji żadnego zdarzenia
gospodarczego, lub
c)
Będąc nieadekwatną lub zbędną do realizacji
zdarzenia gospodarczego, zgodnie z jego celem i istotą oraz do uzyskania
zamierzonego efektu gospodarczego
- i z tego
powodu należałoby uznać, że nie zostałaby zastosowana przez rozsądnie
działający podmiot kierujący się w swych wyborach celami gospodarczymi.
Punkty 1 i 2 muszą być spełnione
jednocześnie. Jeżeli sprawdzana przez urząd skarbowy konstrukcja podejrzana o
obejście prawa wskazuje na spełnienie tylko pkt 1, albo tylko punku 2 sankcje
nie mogą być zastosowane.
Na organie podatkowym spoczywa
ciężar udowodnienia, że kwestionowana konstrukcja miała na celu obejście prawa
podatkowego, tj., że wybrana konstrukcja była sztuczna. W projekcie brak jest
wskazówek co może stanowić dowód tego, że inne podmioty prawa, w podobnej
sytuacji ekonomicznej, terytorialnej, z podobnym zapleczem i doświadczeniem nie
podjęłyby decyzji o zastosowaniu danej konstrukcji prawnej. Będzie to bardzo
trudne, gdyż nie wyobrażam sobie, że organ podatkowy powoła się wyłącznie na
swoją wiedzę bez podawania konkretnych przykładów, nazw firm, które tego nie
zrobiły, lub robiły inaczej. Z drugiej jednak strony ja mogę mieć zupełnie inny
model biznesowy niż moja konkurencja, dzięki czemu albo zarabiam 10 razy więcej
od konkurencji, albo bankrutuję. Jest to moje ryzyko gospodarcze. Fiskus nie ma
prawa kwestionować moich działań i konstrukcji prawnych tylko z tego powodu, że
on takich nie spotkał.
Klauzula obejścia prawa istnieje w
wielu rozwiniętych państwach, np. Francja, Austria, Niemcy, Portugalia,
Szwecja, Słowacja, Słowenia, Węgry, Turcja, Kanada, Brazylia, Irlandia, Kanada,
Australia, Włochy, Nowa Zelandia, RPA, Singapur, Tajwan, Hong Kong, Chiny,
Belgia, Włochy, Kolumbia. Nie znam szczegółowych uregulowań tej klauzuli w
powyższych państwach, ale agresywna polityka podatkowa firm na całym świecie
działa wciąż bardzo dobrze.
Generalnie rzecz ujmując ryzyko
zakwestionowania rozwiązania prawnego istnieje wyłącznie w chwili, gdy brak
jest celu ekonomicznego przeprowadzonej konstrukcji prawnej. Choćby nie wiem
jak się przedsiębiorca starał zawsze znajdzie cel ekonomiczny, dla którego
warto przeprowadzić restrukturyzację. Racjonalny przedsiębiorca nigdy bowiem
nie podejmie decyzji o zawieraniu transakcji czy zakładaniu nowych podmiotów,
gdyby miało to negatywny wpływ na jego działalność gospodarczą.
Paradoksalnie sama optymalizacja
podatkowa ma cel gospodarczy. Czy zwiększenie zysków w związku z zastosowaną
optymalizacją podatkową w celu dokonania inwestycji lub spłaty długów nie ma
celu gospodarczego? Brak definicji celu gospodarczego będzie powodowało liczne
spory z urzędami skarbowymi.
W opublikowanym przez Ministerstwo
Finansów projekcje nowelizacji ordynacji podatkowej zakłada się że klauzula
obejścia prawa podatkowego będzie mieć zastosowanie do zobowiązań podatkowych
powstałych po dniu 1 stycznia 2016 r. Oby nasi politycy się troszeczkę
opamiętali. Klauzula jest już znacznie lepsza niż ta z 2003 r. (uchylona przez
Trybunał Konstytucyjny) i udoskonalana w ramach konsultacji zewnętrznych. Wciąż
jednak ma duże braki mogące prowadzić do zbyt dużego ryzyka prowadzenia
działalności gospodarczej w Polsce. Co w konsekwencji może spowodować odpływ
inwestorów zagranicznych i ucieczkę polskich przedsiębiorców za granicę. Może
nie masowo na raz, ale systematycznie i stopniowo coraz więcej osób.
Bardzo ciekawe spostrzeżenia.
OdpowiedzUsuńNie wiedziałem wcześniej o tej klauzurze. Dziękuję za tyle przydatnych informacji.
OdpowiedzUsuńPrzydałaby się aktualizacja wpisu :)
OdpowiedzUsuńDokładnie, na blog trafiłem dopiero teraz, widzę że jest merytoryczny tylko że wpisy starsze :)
OdpowiedzUsuń100 mln w skali roku... ciekawe czy się to udało.
OdpowiedzUsuńPaństwo musi wprowadzać takie działania by tych pieniędzy jak najwięcej pozyskiwać, w końcu nowe kosztowne projekty trzeba z czegoś opłacać.
OdpowiedzUsuńKraje też zaciągają kredyty z tymże to są kwoty o których nam się nawet nie śni.
OdpowiedzUsuńhaha, no my to raczej na mikroskalę pożyczamy. w sumie nigdy nie chciałabym mieć wielomilionowego zadłużenia
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy blog. Myśle, że taka wiedza przyda się każdemu. Oczywiście czekam aż dodasz jakiś nowy wpis o tej tematyce.
OdpowiedzUsuńInteresujący blog. Dawno nic nowego nie dodawałeś, a szkoda. Twoje artykuły są naprawde ciekawe, więc z chęcią bym przeczytał nowy wpis.
OdpowiedzUsuńTwój blog jest bardzo ciekawy. Mam nadzieje, że dodasz kolejny wpis.
OdpowiedzUsuńBlog jest po prostu genialny. Zawiera ciekawe informacje, które mogą mi się przydać w życiu, dlatego też czekam na kolejny wpis.
OdpowiedzUsuńWpis po prostu super. Czekam na kolejny tak samo interesujący jak poprzedni. Mam nadzieje, że dodasz go niebawem.
OdpowiedzUsuńInformacje są bardzo ciekawe. Nie widziałem, że można mieć aż taki talent do prowadzenia bloga. Mam nadzieje, że dodasz coś nowego.
OdpowiedzUsuńCzekam na kolejny wpis tak samo ciekawy jak ten.
OdpowiedzUsuńCzekam na kolejny tak samo ciekawy artykuł.
OdpowiedzUsuńNie wszystkie biura rachunkowe zajmują się sprawami podatkowymi, warto zawsze upewnić się, że w zespole danego biura znajduje się także doradca podatkowy i będzie w stanie na bieżąco kontrolować takie kwestie w firmie.
OdpowiedzUsuńCzekam na kolejny, tak samo ciekawy wpis.
OdpowiedzUsuń____
bhp łódź
Nie wiedziałem, że tak to wygląda wszystko.
OdpowiedzUsuń_____
https://polska-klasa.pl/
Taka wiedza może mi się przydać.
OdpowiedzUsuń____
kocyk bambusowy
Łatanie dziury to już problem wyższych instancji, by jedyne co to we własnym zakresie możemy myśleć o łataniu dziur we własnym budżecie. Ja na przykład zdecydowałam się na kredyt oddłużeniowy aby w końcu powalczyć z długami i wyjść na prostą drogę
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy wpis. Nie wiedziałem zbyt wiele na ten temat.
OdpowiedzUsuńWedług mnie takie informacje mogą się przydać.
OdpowiedzUsuńNaprawdę super blog, lubie na niego wchodzić.
OdpowiedzUsuńInteresujące informacje. Zrobiły na mnie ogromne wrażenie.
OdpowiedzUsuńWpisy, które masz na blogu dostarczają naprawdę ciekawych informacji.
OdpowiedzUsuńCiekawe informacje. Na pewno z nich skorzystam.
OdpowiedzUsuńUwielbiam odwiedzać Twojego bloga. Wpisy dają do myślenia.
OdpowiedzUsuńWiedza na ten temat na pewno mi się przyda w przyszłości.
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawe informacje. Czekam na kolejny wpis.
OdpowiedzUsuń____
https://bellastoria.pl/
Zawsze łatanie dziury na podatnikach:(
OdpowiedzUsuń